Poorten en leuningen van de Brandweerkazerne (Rio de Janeiro)

"De Compagnie des Bronzes (Brussel °1854) moest vanaf 1862 ‘grote bronzen stukken geiten die nu de pleinen van de meeste van onze steden en talrijke buitenlandse steden sieren’, zo blijkt uit een in 1880 gepubliceerde historiek. De lijst van bestellingen geeft een idee van het aantal Latijns-Amerikaanse klanten en de uigebreidheid van sommige werken. Eén van de opgesomde zaken is de omheining van de brandweerkazerne van Rio de Janeiro" schrijft Guy Van Beeck. Dit wordt bevestigd door bronsgieter Luc De Blick die zijn carrière startte bij de Compagnie des Bronzes en verschillende boeken over dit bedrijf publiceerde. Hij was door ondergetekende getipt en gedurende zijn reis in mei 2016 naar Brazilië ter gelegenheid van de inhuldiging van de bronzen gedenkplaat van Louis Cruls - een ontwerp van Luc en gift aan de hoofdstad van Brazilië - bezocht hij ook Rio de Janeiro. Hij schrijft op 23 juni "Ben terug van mijn Brasiliereis. In Rio was ik bij de Bombeiros, waar ik alle grilles, trappen en passerelafsluitingen van de Compagnie gezien heb. Alles is er nog, doch het werd meermaals oververft." 

Een maand later bezocht ik ook de brandweerkazerne en sprak met verschillende personen over de leuningen en poorten. Op 17 augustus 2016 schreef Maj. Nilda Carla mij "Na uw bezoek, onderzochten we de oorsprong van de bouwmaterialen van de centrale kazerne. Helaas vonden we geen gegevens over een Belgische oorsprong. Ook in het dossier van de wettelijke bescherming wordt niets vermeld met betrekking tot België." Dit antwoord verraste me niet echt. Bouwdossiers van meer dan 100 jaar oud zijn quasi onbestaande in Brazilië en als ze al gevonden worden, bevatten ze amper stukken over de import van de bouwmaterialen. En ook de beschermingsdossiers bevatten meestal niet deze informatie. Deze hebben vooral betrekking op de historische en architectonische waarde van het gebouw en zijn omgeving en bevatten een technische bespreking van de uit te voeren restautiewerken en bijhorende verantwoordingsstukken. 

De poort aan de voorzijde van het centrale gebouw die de ingang beschermd, werd afgebeeld in een cataloog van de Compagnie des Bronzes (zie rechterzijde).

Hieronder ziet u ze in volle glorie.

De twee trappen op het binnenplein hebben rijkelijk geïllustreerde trapleuningen waarin hetzelfde embleem van de toegangspoort voorkomt. Ze werden naar alle waarschijnlijkheid ook door dezelfde Belgische Compagnie des Bronzes gegoten.

Het brandweerkorps van Rio de Janeiro is het oudste van Brazilië en werd in 1856 door Keizr Dom Pedro II opgericht na verschillende tragische branden, o.a. in het Theater São João. Vanaf 1864 tot op heden huist het hoofdkwartier in de gebouwen van de "Praça da Aclamação", huidige Praça da República. Het complex in eclectische stijl is een ontwerp van ingenieur Marechal Francisco Marcelino de Souza Aguiar en werd pas in 1908 voltooid. 

Bronnen:

• p. 342 - Artikel van Guy Van Beeck “Belgische architecten en bouwwerken in Latijns-Amerika” in het boek “Vlaanderen en Latijns-Amerika : 500 jaar confrontatie en métissage / onder de redactie van Eddy Stols en Rudi Belys. - Mercatorfonds, 1993.
• e-mail Luc De Blick, 23 juni 2016, aan Marc Storms

Foto's en opzoekingen: Marc Storms, juni 2016