Mabilde, Pierre François Alphonse (1806 - 1892)

Pierre François Alphonse Mabilde is in Brazilië ook gekend als Alfonso Mabilde. Hij werd op 30 augustus 1806 in Gent geboren en stierf in de Zuidbraziliaanse stad São Leopoldo (RS) op 4 december 1892. 

Hij was de zoon van de Belg Laurent Louis Mabilde en de Engelse Elisabeth Petronilla Booth en studeerde ingenieurswetenschappen in Gent (volgens Wikipedia) of in Luik (volgens afstammeling Adriano Ballejos Mabilde). Na zijn afstuderen werd hij opgeroepen om zijn legerdienst te vervullen in de woelige periode van de afscheiding van België van Nederland. Ten gevolge van een dispuut was hij genoodzaakt te emigreren. In 1833 kwam hij, zesentwintig jaar oud, aan boord van het schip Rembrandt, in de Braziliaanse haven- en toenmalige hoofdstad Rio de Janeiro aan. Hetzelfde jaar werd hij aangeworven door het Belgische bedrijf Carrole & Forbes dat in opdracht van de Braziliaanse regering studiewerk verrichtte voor de haven van Barra in Rio Grande. Alphonse werkte voor dit bedrijf tot het uitbreken van de Farroupilha revolutie in 1835, waarna hij uitweek naar Porto Alegre waar hij in de handel ging werken. Hier was hij onder andere betrokken bij de levering van oorlogsmateiaal aan de regering van Araújo Ribeiro. Bij het failliet van het Belgische bedrijf, Fabre de Mossieles, in Porto Alegre werd hij aangesteld als vereffenaar. Hij werkte ook in de woningbouw en als topoloog. In 1839 onderzocht hij de aanwezigheid van steenkolen in Arroio dos Ratos.

In 1849 superviseerde hij de aanleg van een weg tussen de velden van Vacaria en São Leopoldo.

Op 22 juli 1850 werd Alphonse Mabilde benoemd tot luitenant-kolonel van de  Guarda Nacional en even later comandant van het 2° Infanterie Bataljon. Op 7 mei 1851 nam hij evenwel ontslag en op 24 november van het zelfde jaar werd hij erelid van de "Associação Médico-Farmacêutica" van Porto Alegre. Hij publiceerde verschillende Franstalige werken over medicinale planten en ook een traktaat over de natuurgeschiedenis.

Kort na de ontdekking van zeer geschikte grondstoffen voor de fabricatie van porcelijn in 1857, trok hij naar Europa om daar machines aan te kopen. Deze werden verscheept naar Rio Grande do Sul maar hij verkreeg geen toestemming van de regering om het bedrijf op te starten. 

In de periode 1855 - 1859 was Alphonse Mabilde schepen van de stad São Leopoldo. Nadien nam hij de functie op van afgevaardigde van het 1° District van São Leopoldo en tussen 1864 en 1870 als directeur van de nederzetting Santa Cruz do Sul. 

Hij werd nabij Santa Cruz do Sul gevangen genomen door de indianenstam Kaigang, die hem gedurende twee jaar opsloot, waarbij zijn familie in de waan gelaten werd dat hij gestorven was. Hij kon evenwel vluchten en schreef zijn over zijn ervaringen posthuum gepubliceerde artikels in de Anuário do Rio Grande do Sul van 1897 en 1899. In 1983 verwerkten zijn achterkleinkinderen May Mabilde Lague en Eiwlys Mabilde Grant zijn teksten en notas in het boek Apontamentos sobre os índios selvagens da nação Coroados dos matos da província do Rio Grande do Sul.

In 1860 stichte hij de krant Der Deutsche Kolonist in Porto Alegre. In 1874 kreeg hij toestemming om kopersulfaatmijnen te exploiteren aan de oevers van de rivier Quaraí, evenwel zonder veel succes.

Hij was ook een zeer beslagen slijper van edelstenen en goudsmid. Een collectie juwelen van zijn hand werd posthuum verkocht aan het Museus dos Jesuítas, in São Leopoldo.

Volgens Walter Spalding sprak Alphonse Mabilde vloeiend Nederlands, Frans, Portugees, Engels, Duist, Spaans en Italiaans en kon zich meer dan behoorlijk uitdrukken in enkele indianentalen waaronder guarani en caingangue.

Hij overleed op 4 december 1892 in São Leopoldo, waar hij begraven werd naast zijn tweede echtgenote. 

Een straat in Porto Alegre, nabij de luchthaven, draagt de naam van Afonso Mabilde.

Bronnen:

• Estaleiro Mabilde – as relações com os funcionários e o Estado (1896-1943) / Adriano Ballejos Mabilde. - Porto Alegre, 2009. - 135 f. : il.
  Dissertação (Mestrado em História). Pontifícia Universidade Católica do Rio Grande do Sul, Faculdade de Filosofia e Ciências Humanas, Programa de Pós-Graduação em História, Porto Alegre, 2009.
• 150 ANOS DE VILA TERESA – ALPHONSE MABILDE / Secretaria de Cultura e Turismo de Vera Cruz 
• https://pt.wikipedia.org/wiki/Alfonso_Mabilde

Foto: Dissertação Adriano Ballejos Mabilde p. 26

Tekst en onderzoek: Marc Storms