S.A. Société Belge de Bateaux à Vapeur entre la Belgique et l'Amerique du Sud (1854-1859)

De S.A. Société Belge de Bateaux à Vapeur entre la Belgique et l'Amerique du Sud werd opgericht om een regelmatige dienst te verzekeren tussen Zuid-Amerika, met name Brazilië, met welk land onze betrekkingen belangrijker werden zowel door het importeren van koffie als het exporteren van afgewerkte en andere Belgische nijverheidsproducten.

Inderdaad, Pierre Spilliaert-Caymax (°) en Bernard J. Posno (°°) hadden op 25 April 1854 een overeenkomst (conventie) gesloten met de regering om een lijndienst tussen Antwerpen en Brazilië (Rio de Janeiro) op te zetten, vandaar de kortere benaming van deze compagnie "Ligne du Brésil". Deze overeenkomst voorzag in de invoering, binnen een termijn van 2 jaar, van een regelmatige scheepvaartlijn met enkele tussenstops ( Lissabon, Gorée, Pernambuco en Bahia) tussen Antwerpen en Rio de Janeiro.

Deze dienst zou uitgevoerd worden door 3 stoomschepen met 100 PK minimaal, dit aantal werd opgevoerd naar 4 schepen, vermits door revisie, vertragingen, averij en onvoorziene omstandigheden het best kon zijn dat de rederij zijn maandelijkse afvaarten niet kon uitvoeren met de geplande 3 stoomschepen. Als tegenprestatie van de regering werd in de conventie vastgesteld dat de eigenaar een subsidie van 330.000 Bfr. verkreeg verdeeld over verschillende jaren: 150.000 Bfr. bij de ingebruik name van de eerste 2 schepen en vervolgens 36.000 Bfr. per jaar, zodra de geregelde maandelijkse dienst was opgestart. Om de tenuitvoerlegging van de overeenkomst te bekrachtigen werd de heer Pierre Spilliaert-Caymax aangesteld tot gedelegeerd bestuurder (akte van oprichting 30.05.1855). Op zijn beurt keurde de regering deze overeenkomst goed in de Kamer (Wet van 7 juni 1855). Het maatschappelijk kapitaal werd vastgesteld op 3.000.000 Bfrs. en de raad van bestuur bestond uit de baronnen Salomon James de Rothschild en Samuel Lambert.

De eerste 2 stoomschepen waren besteld bij de Nederlandse scheepsbouwers Van Vlissingen & Van Heel uit Amsterdam. De 2 andere werden ook bij deze scheepsbouwers besteld maar nooit afgewerkt voor de S.A. Société Belge de Bateaux à Vapeur entre la Belgique et l'Amerique du Sud, ze werden door verkocht voor ze af waren.

Vanaf het begin van de bouw van de schepen stapelde de problemen zich echter op. Vertragingen kwamen er door de Krimoorlog, laattijdige leveringen vanuit Engeland van bepaalde scheepsonderdelen en daarbovenop kwam nog de economische crisis in Brazilië de kop op steken. De invoering van de scheepvaartlijn moest door de rederij om die redenen verscheidene keren worden uitgesteld. Ze werd uiteindelijk vastgelegd voor oktober 1858.

Echter vanaf september 1858 verliezen opgetekend en in juli 1859 werd beslist de compagnie te liquideren vooraleer de twee afgebouwde schepen, de 'Rio de Janeiro' en de 'Lisbonne', maar één enkele handelsvaart hadden ondernomen. Eind 1859 werden ze te koop aangeboden, geen enkele potentiële koper daagde op en de schepen werden opgelegd in de Antwerpse dokken.

Op 30 januari 1861 werden ze uiteindelijk aangekocht door het Antwerpse handelshuis Hautermann & Co. en doorverkocht aan Antonio Lopez y Compania Limitada, Cadiz in Spanje op 10 maart 1861.

° soms ook wel vermeld als Pierre Spilliaert-Caymax, reder en scheepsagent te Antwerpen
°° een Israëliet uit Amsterdam, groothandelaar in diamanten en consul van Turkije in Antwerpen

Bron: Belgian Ships Archive 2012 - 3de jaargang [oktober-december] - p. 37-39