Expo Ilhota Linha do Tempo

Op 13 mei overlijdt Luiz Hostyn. Volgens zijn overlijdensakte is hij gestorven ten gevolge van de explosie van een kruitvat dat zijn huis verwoestte.

In de nacht van 21 mei (1867) is in de Belgische kolonie van Itajaí een huis ontploft waarin een zaak van de Belg Luis Austin [sic] was ondergebracht. Het was de onvoorzichtigheid van Austin, de eigenaar zelf, die de explosie heeft veroorzaakt doordat hij zijn pijp boven een open vat buskruit had aangestoken. Een vonk deed het buskruit ontbranden en de explosie die daarop volgde vernielde het hele huis. Acht mensen raakten in meerdere of mindere mate ernstig gewond, maar Austin was er het ergst aan toe. Hij was helemaal verbrand en stierf enkele uren later. Zijn vrouw was naar hun zieke zoontje gerend, wiens bed reeds in brand stond. Ze heeft hem kunnen redden, maar werd voornamelijk aan het hoofd verwond door instortende dakspanten. Haar zoontje had slechts lichte brandwonden. Alle andere aanwezigen liepen min of meer ernstige brandwonden op, ook als gevolg van de vaten brandewijn die bij de explosie uiteen spatten, omdat de vloeistof bijdroeg tot de verspreiding en de toename van de kracht van de vlammen. Het vuur en het instorten van de dakspanten waren erg genoeg om iedereen in huis het leven te kosten, maar de barmhartige hand van God was aanwezig om het leven van de mensen te beschermen. Degenen die de juiste medische verzorging hebben aanvaard, herstellen goed. Eén persoon (de Braziliaan Joaquim Lopes), die meer vertrouwen had in kwakzalverij, is echter overleden.  De Belg Maebe werd het huis uit geblazen en liep een zware hoofdwond op, maar hij is niet in levensgevaar. Het gebouw, met al zijn gereedschap, werd totaal verwoest door de vlammen, maar het aangrenzende woonhuis bleef gedeeltelijk gespaard.

Bron: de krant Kolonie Zeitung van 22 juni 1867 

De stoomboot van São Lourenço begint zijn reguliere reizen als sleepboot voor vrachtschepen op de route Blumenau - Itajaí. De reis duurt stroomafwaarts 5 uur en 10 uur stroomopwaarts.

15 december: graaf Charles de Ursel uit Brussel bezoekt de kolonie en brengt verslag uit over de erbarmelijke omstandigheden van de 22 Belgische families en hun afstammelingen.  

Ze leven in onzekerheid, zonder contracten of papieren, en worden lastiggevallen door consul Schutel, die doet alsof hij Van Lede's schulden wil innen. 

De graaf stelt de minister voor om de volmacht van Van Lede aan Schutel nietig te verklaren en de eigenaar gerechtelijk te dagvaarden om de punten van het in 1844 ondertekende contract met de kolonisten na te komen.

Charles Van Lede overlijdt op 19 juli. In zijn testament schenkt hij zijn gronden in Brazilië aan de Commissie van Burgerlijke Godshuizen in Brugge. De beheerder van de CBG eist de eigendom van de gronden in Brazilië op, maar het ministerie van Buitenlandse Zaken in Brussel raadt aan niet tegen de families en hun erfgenamen in te gaan. 

Begin van de kolonisatie van Luiz Alves. 

Brief van Dr. Blumenau aan de provinciegouverneur, Dr. Lourenço Cavalcanti de Albuquerque, waarin hij opnieuw vraagt dat de provincie de situatie van de gronden van Charles Van Lede en zijn erfgenamen, die zich in een onregelmatige situatie bevinden, officieel vastlegt om toekomstige discussies te voorkomen.

Het stoomschip Progresso, gebouwd in de Duitse stad Dresden, komt midden 1879 in Blumenau aan om de scheepvaart op de rivier de Itajaí te vergemakkelijken.    

Van 22 tot 26 september wordt Ilhota getroffen door een grote overstroming. 

De bevolking van de voormalige Belgische kolonie bestaat uit 400 gezinnen, waarvan een derde Belgen zijn. De anderen zijn al in Brazilië geboren. 

Het ziekenhuis in Brugge geeft de Belgische landmeter Carl Van Dal [Charles Van Daele], die in Gaspar woont, de opdracht het land op te meten en af te bakenen. Meer dan 80 inwoners van Ilhota en omgeving vallen de landmeter aan en na veel discussie spreekt het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken zich uit in het voordeel van de kolonisten. Zij worden eigenaar van het land dat ze sinds 1844 bewerkten. Deze hangende zaak wordt nu eindelijk afgesloten. 

Desterro, hoofdstad van de staat Santa Catarina, verandert van naam en heet voortaan Florianópolis.

24-25 december: tot de laatste grote overstroming bevond zich een klein eiland in het midden van de rivier, tegenover de kerk Matriz São Pio X, waaraan de gemeente Ilhota [ilha = eiland in het Portugees] haar naam te danken heeft. Na de opeenvolgende overstromingen is het eiland verdwenen.

De geschillen over de gronden blijven voortduren. Op 19 oktober publiceert Maria Vilain een open brief in de krant Correio do Povo, waarin ze schrijft dat haar vader, Jean Baptista, 3 aandelen bezat van de Belgisch-Braziliaanse Kolonisatiemaatschappij en aldus recht had op 75 aren land of 7.500 m². Dit wordt echter ontkend door Alexandre Justino Regis, die beweert de eigenaar van deze gronden te zijn en gerechtelijke stappen onderneemt. 

Aan het publiek.

Opdat de vervolging die tegen ons is ingesteld door het vermeende recht van de heer Alexandre Justino Regis op grond in Ilhota in de gemeente Itajahy, die eigendom is van mij en mijn moeder, niet ongestraft blijft. De grond is al 60 jaar lang in het bezit van mijn familie op grond van een contract met een Belgische maatschappij [de Belgisch-Braziliaanse Kolonisatiemaatschappij]. Ik woon al 32 jaar op deze grond in een door ons gebouwd huis, ik bebouw de grond, onderhoud de wegen en heb altijd belastingen betaald. Ik protesteer omdat de heer Regis een gunstig vonnis heeft bekomen van de rechter van dit arrondissement in de zaak die hij in mei van dit jaar tegen ons heeft aangespannen. Tegelijkertijd maak ik de trieste gevolgen bekend waarvan wij het slachtoffer zijn geworden door het onmenselijke gedrag van de heer Regis, die, als hij niet door een menselijke rechter wordt gestraft, door God zal worden gestraft!

Een jaar of zeven geleden probeerde deze heer dezelfde uitzettingsactie uit te voeren, wat hem toen niet lukte omdat hij geen documenten had om zijn vermeende bezit te bewijzen. Vertrouwend op rechtvaardigd en recht werkten wij verder op ons land, maar op 31 mei kwamen twee deurwaarders bij ons arme hutje aan, vergezeld door twee politieagenten, gewapend met sabels en geweren. Zij zeiden dat zij op bevel van de rechter gekomen waren om alles op straat te zetten en het land te ontruimen. Anders zouden ze ons gevangennemen.

Ik antwoordde dat die grond en het huis van mij en mijn moeder waren en dat ik dus niet zou vertrekken. Toen volgde de arrestatie.

Aangezien mijn 84-jarige moeder mij niet kon vergezellen omdat zij ziek was, kwam ik pas de volgende dag, en niet dezelfde dag, omdat ik geen 5 of 6 mijl te voet kon afleggen.

Op de vermelde dag, om één uur 's middags, meldde ik mij in de woning van de rechter, die mij vertelde dat ik orders had genegeerd en beval dat ik naar de gevangenis zou worden gebracht, samen met Manoel João Baptista Bondim, aandeelhouder van voornoemde Belgische maatschappij, Vincente Correia dos Santos en Leandro Maes.

In een dergelijke droevige situatie nam ik, een arme weduwe van 54 jaar, mijn toevlucht tot een advocaat, de heer Francisco Margarida. Hij is er, na enige moeilijkheden te hebben ondervonden en nadat ik drie dagen in de gevangenis had doorgebracht, in geslaagd om mij op borgtocht vrij te krijgen, zodat ik mij in vrijheid kon verdedigen in een proces wegens ongehoorzaamheid. Tijdens dat proces, waarvoor ik op 21 september werd gehoord, werd ik samen met de andere slachtoffers unaniem vrijgesproken. Ik zeg slechts proces omdat mijn geweten mij van geen misdaad beschuldigt. Als arme vrouw kon ik geen weerstand bieden aan vier mannen die mij gevangen wilden nemen!

Ten gevolge van een dergelijke onrechtvaardige vervolging en verschrikt door zo'n gruwelijk onrecht, vertoont mijn oude moeder, die ondanks haar 84 jaren nog goed bij zinnen was en nog steeds huishoudelijke taken op zich nam, steeds meer tekenen van hersenverzwakking en is ze ook haar goede gezondheid verloren. Mijn zieke broer Johannes Baptist Villain, vader van 5 minderjarige kinderen, kon onze tegenspoed niet aanzien en overleed op 5 september.

De ongelukkige Manoel João Baptista Bondim, vader van acht minderjarige kinderen en ook doodsbang voor het proces dat tegen hem was aangespannen, werd gek en zat al in het huis van de familie opgesloten omdat hij een zelfmoordpoging had ondernomen! Ikzelf ben beroofd van wat mij toebehoort, ben uit mijn huis gezet en verjaagd van de grond waar ik 32 heb gewerkt en eerlijk mijn kinderen heb opgevoed, die nu gelukkig allemaal getrouwd zijn. Ik ben al 20 jaar lang weduwe en ben achtergebleven met 6 minderjarige kinderen, maar ik ben niet gek geworden omdat God hiermee niet gediend is!

Zo ziet u in welke ellende wij terecht zijn gekomen door de onmenselijkheid van de heer Alexandre J. Regis, van wie we niet weten wat hij nog meer van zijn ongelukkige slachtoffers wil.

Tot slot vragen wij: welke documenten heeft de heer Regis voorgelegd om zijn vermeende recht te doen gelden? De onze, die gevoegd zijn bij het dossier van het Hooggerechtshof, vinden echter hun oorsprong in de drie aandelen in het contract van de in 1844 in België opgerichte maatschappij, toebehorend aan mijn vader, de elf jaar geleden overleden João Baptista Villain, die in België geboren is, en aan mijn moeder, die in dat jaar hierheen is gekomen met Carlos Vandeleid [Charles Van Lede], die reeds grond was komen kopen voor de genoemde maatschappij om er een kolonie te stichten.

Deze gronden, een vierkante mijl in de plaats Ilhota, tussen Itajahy en Blumenau, werden gekocht van kapitein José Henrique Flores en andere in Belchior en Sarceiro, op dezelfde plaats, maar wij weten niet van wie.

De maatschappij werd ontbonden vóór het verstrijken van de termijn van 10 jaar en verschillende bezitters van aandelen in deze gronden trokken weg. Mijn vader liet echter nooit zijn bezit achter zonder dat iemand in zijn plaats achterbleef. Er woonde een onlangs overleden zoon in Florianópolis genaamd Guilherme Baptista Villain, 14 jaar, en ik woonde al 32 jaar op dezelfde gronden tot 31 mei van dit jaar, de datum waarop wij gedwongen werden onze gronden te verlaten.

Welnu, gedurende de 60 jaar dat wij eigenaar waren van deze gronden, is dit bezit ons nooit aangevochten. Pas 7 jaar geleden eigende de heer Regis zich dit recht toe zonder enig document, naar wij vernemen. Daarom is het hem destijds niet gelukt en nu ineens wel! Gelukkig hebben wij nog steeds vertrouwen in het rechtssysteem van onze Staat en zullen we binnenkort een zaak aanspannen tegen deze oplichter, aangezien wij ons reeds tijdig hebben voorbereid. We zijn er namelijk van overtuigd dat ons verlies in deze zaak te wijten was aan de vertragingen in onze verdediging.

Itajahy, 17 oktober 1904

Maria Villain

Carl Richbieter, eigenaar van een brouwerij in Blumenau, koopt het gebied genaamd 'Ilhota Flores', een deel van de erfenis Charles Van Lede. 

De elektriciteitsmaatschappij Salto begint met het leveren van elektriciteit aan Itajaí en verder weg gelegen regio's, via transmissielijnen vanuit Blumenau, Gaspar, Ilhota, Itajaí en andere koloniale nederzettingen in de regio.

20-21 juni: grote overstroming in Ilhota.

In juni startte de aanleg van de Estrada de Ferro Santa Catarina (EFSC), een spoorlijn die onder meer de steden Itajaí en Blumenau met elkaar verbindt en via Ilhota loopt.

Op de foto: werken in Ilhota – Opzichter: Pedro Castellain, Arbeiders: João Pôlo, Tsjano Bento, Pulcedônio Machado, Valentim Pedro Filips, Edwiges Maes, Francisco Ronato, Juca Castellain, Manoel Oliveira en Bertoldo João Pedro.

Op 26 augustus 1930 werd het grondgebied van Itajaí verdeeld in vier administratieve regio's:  Itajaí, Penha, Luíz Alves en Ilhota.

Op 21 september wordt Ilhota officieel erkend als het 4^e district van Itajaí.

De oprichting van het district Ilhota en van het districtshuis, destijds departement van toezicht geheten, in het huidige Casarão Belga, vindt plaats op 14 februari.