Van herberg De Zorge in Sint-Kruis Brugge naar Santa Maria da Soledade in Rio Grande do Sul, Brazilië: het verhaal van Barbara De Jonghe (1821 – 1911)

Op 4 mei 1848 trouwde de 27-jarige Barbara De Jonghe met weduwnaar Seraphin Lamote. Zij was afkomstig uit Maldegem waar ze geboren werd op 23 januari 1821. Hij huurde de herberg De Zorge waar het gezin introk. Zij kregen één dochter, Maria Theresia Lamote, geboren op 7 januari 1850. Op 24 februari, ruim een maand na de geboorte van hun kind, overleed Seraphin. Om de erfeniskosten en de erfenis uit te betalen aan de kinderen uit het eerste huwelijk van Seraphin moest Barbara geld lenen. Ze bleef de herberg uitbaten. Op 30 december 1850 hertrouwde ze met François Spelier (Moerkerke, 7 juli 1818), een timmerman. Zij kregen twee zonen August (28 juli 1853) en Franciscus (17 september 1854). François Spelier stierf op 18 januari 1855 en op 6 november 1856 trouwde Barbara De Jonghe een derde maal, nu met Petrus Vandenneste. Hij was net als Barbara afkomstig uit Maldegem. Hij oefende het beroep van schoppenmaker uit in de schuur achter de herberg "De Zorge". Ook uit deze relatie werd een kind geboren, Hypolite Vandenneste (27 februari 1858). Op 6 april 1858 werd de herberg met aangelanden en de tweewoonst openbaar verkocht.

bron: Brugs Ommeland, 45 (2005), p. 83-96. 

foto wikimedia 

Op 16 april 1858 vertrokken Petrus Vandenneste, Barbara De Jonghe en haar 4 kinderen van Sint Kruis naar Brugge. Op 21 april 1858 waren ze gevestigd op de Raamstraat in Brugge.

Hun namen (Petrus Vandenneste, Barbara (De Jonghe) - echtgenote, Maria (Theresia Lamote) - kind, Franciscus (Spellier) - kind, Auguste (Spellier) - kind, Hypolite (Vandenneste) - kind) komen voor op de passagierslijst van de stoomboot Commercio die vanuit de haven van Rio Grande naar Porto Alegre reisde en daar op 13 juli 1859 aankwam. Als nationaliteit werd foutief 'alemão' (Duits) vermeld.

De naam van Petrus van den Neste komt voor in het schuldenregister van Colônia Montravel / Santa Maria da Soledade o.a. op de datum 31 december 1859.

In het boek Une colonie au Brésil gepubliceerd in 1862 in Antwerpen, geschreven door Madame Van Langendonck, beschrijft weduwe Van Langendonck haar reis vanuit de haven van Antwerpen naar de haven van Rio Grande (stad in het zuiden van Lagoa dos Patos, in Rio Grande do Sul) en verder tot aan Porto Alegre waar ze op 9 juli 1857 aankwam. Vervolgens reisde ze door naar Santa Maria de Soledade waar haar twee zonen werkten voor Graaf van Montravel, vice-consul van Frankrijk. Leon was landmeter. Volgens de auteur zijn een beperkte aantal Belgische families verhuisd naar deze kolonie die Montravel wordt genoemd alsook Colônia Santa Maria da Soledade.

Dit wordt bevestigd door de "Relatorios dos Presidentes das Provincias Brasileiras : Imperio (RS) - 1830 a 1889" waarvan het verslag van 1861 vermeldt dat er 12 Belgen woonden. 9 kennen we: de familie Vandenneste - De Jonghe bestaande uit 6 personen, en mevr. Van Langendonck met haar twee zonen. Gegevens over de andere Belgen worden nog gezocht.

Rond 1870 werd het project Montravel stopgezet en het terrein teruggegeven aan de administratie van Keizerrijk Brazilië. Zo ontstond de gemeente São Vendelino.

Kaart van Montravel zoals wellicht getekend door de zoon van Madame Van Langendonck

Het jongste kind van Barbara De Jonghe, João, werd gedoopt op 15 november 1862 in Capela de Bom Princípio op Francesa Alta. De akte vermeldt dat het geboren werd in Arroio Francês op 27 september 1862. De vader heeft dezelfde voornaam als zijn zoon, zijn achternaam is Van Obergen, ook geschreven als Overgen. Dit wijst erop dat Petrus Vandenneste overleden was tussen 1859 en 1862.

Op 21 oktober 1874 trouwde Barbara De Jonghe voor de vijfde en laatste maal in Capela Nossa Senhora da Natividade do Arroio Francês met João Soarez da Cruz. Op de akte staat Barbara niet meer als Duitse vermeld maar als 'natural da Holanda'.

1875 is het geboortejaar van Pedro Jacob Spelier, zoon van August Spelier geboren in Bom Princípio, Rio Grande do Sul.

In hetzelfde jaar krijgt in hetzelfde dorp ook Franciscus Spelier een zoon: Felippe.

In 1884 werd een dochter van Hypolite Vandenneste geboren, Barbara Francisca, met Barbara De Jonghe en João Soarez als meter en peter.

In 1888 werd een dochter van Maria Theresia Lamot geboren: Catharina Pauwels. De vader is Pedro Jacob Pauwels, waarschijnlijk afkomstig uit België, Hypolite Vandenneste is peter.

In 1911 overlijdt Barbara De Jonghe in Roca Sales, Rio Grande do Sul. De overlijdingsakte vermeldt haar naam als Barbara Soarez, weduwe van João Soarez, em jawel als 'natural da Bélgica'. Ze overleed in het huis van Pedro Jacob Pauwels (haar schoonzoon en echtgenoot van Maria Theresia Lamot) en de akte vermeldt haar nog levende kinderen: Maria Theresia Lamot, Franciscus Spelier en João Van Obergen (hier Hohenberger)

Hypolite Vandenneste stierf in 1903 en August Spelier op een onbekende datum.

Barbara Francisca Vandenneste, dochter van Hyppolite Vandenneste en kleindochter van Barbara De Jonghe, (met kind op haar schoot) en haar echtgenoot Giovanni Battista Argenti (ook met kind op schoot), een Italiaan uit Verona die ook naar Rio Grande do Sul emmigreerde. (foto archief Pedro Argenti)

Marc Storms, gebaseerd op informatie van Pedro Argenti (Barbara De Jonghe is zijn overgrootmoeder), Adair Oberger (achterkleinzoon van João Van Obergen) en van Ludo Vandamme.